In de nieuwsbrief van het Nederlands Bijbelgenootschap stond deze week een mooi artikel over het Kerstverhaal in het Lukasevangelie. Wie het helemaal wil lezen kan even naar de website gaan (www.debijbel.nl). Een paar passages eruit:
‘Hoe zouden de eerste lezers van het Lucasevangelie het kerstverhaal in Lucas 2 gelezen hebben? Dat is moeilijk voor te stellen. Het kerstverhaal is versteend tot een ansichtkaart met een kribbe, een blauw geklede Maria, een oude Jozef, een os, een ezel en vriendelijke herders. En natuurlijk baby Jezus als middelpunt.
Schokkend verhaal
Een man, ongetrouwd, gaat met een hoogzwangere vrouw op reis om zich te laten registreren. Deze scène uit Lucas 2 moet schokkend zijn geweest voor de eerste lezers. Eer
en schande speelden in hun maatschappij namelijk een grote rol. Als een vrouw voor het huwelijk zwanger werd van een ander, ging het aanstaande huwelijk niet door en werd de vrouw verstoten, of erger (bekijk bijvoorbeeld de wetten in Deuteronomium 22, of de overwegingen van Jozef in Matteüs 1:19). Maar hier neemt Jozef een hoogzwangere Maria mee naar Betlehem, in het openbaar.
Koning in een voerbak
Lucas 2 is een verhaal vol contrasten. Lucas noemt expliciet twee vertegenwoordigers van de Romeinse overheid: keizer Augustus en ook Quirinius, provinciebestuurder van Syrië (waar Israël onder viel), wordt genoemd. Dat zijn de mensen die ertoe deden in de tijd dat Jezus geboren werd. Hun naam en functie steken schril af bij de man en de vrouw die niet eens een gewone slaapplek kunnen krijgen, terwijl de vrouw nota bene hoogzwanger is.
Als hun kind wordt geboren, leggen ze het in een voerbak, of – om in onze tijd het oorspronkelijke effect een beetje te kunnen voelen – in een ‘trog’. En toch wordt dat kind in het verhaal ‘redder’ genoemd, ‘messias’ en ‘Heer’ (2:11). Het zijn koninklijke termen: ook buiten Israël werden keizers en koningen ‘redder’ en ‘Heer’ genoemd. Het contrast tussen de wereldlijke macht en de macht die er echt toe doet, namelijk van Gods messias Jezus, had niet groter kunnen zijn.
Zo zien we dat Lucas in zijn weergave van de kerstgeschiedenis een aantal duidelijke accenten kiest. Lucas benadrukt dat de belangrijkste gebeurtenis ooit, de komst van de messias, de redder, Jezus Christus, al direct gepaard ging met, menselijk bezien, schande en vernedering. Juist vanuit de schande volgt de bevrijding, de redding, Gods vrede op aarde. Het kerstverhaal is daarmee binnen het evangelie niet alleen een geboorteverhaal, maar ook een voorafspiegeling van het paasverhaal.’
Ds. L. Wüllschleger