Zondag 20 H. Catechismus. Avonddienst Zondag 12-juni 2022.
Vraag: Wat gelooft u over de Heilige Geest?
Antwoord: Ten eerste, dat Hij samen met de Vader en de Zoon waarachtig en eeuwig God is.
Ten tweede, dat Hij ook mij gegeven is, om mij door een oprecht geloof deel te laten hebben aan Christus en al zijn weldaden, mij te troosten, en eeuwig met mij te blijven”.
Schriftlezingen: 1. Psalm 139 2. Galaten 4:1-7
* We zouden kunnen zeggen, dat de Heilige Geest een bruggenbouwer is. Tussen God en mens. Hij overbrugt een enorm verschil. Wij mensen zijn maar klein. En God is groot. Hij is: de Almachtige! En wij zijn mensen van de tijd. Maar God is eeuwig! En wij zijn zondige mensen. Maar God is heilig. Volmaakt goed. Wij zijn op de aarde. En God is in de hemel. En toch komt de Heilige Geest om die afstand te overbruggen. Zodat God in ons leven kan komen.
* Als het over de Heilige Geest gaat denken we aan God in ons.
Heel dichtbij. Hij wil wonen in onze harten. Hij is waar we diep en eigenlijk zijn met onze gedachten, vermoedens, dromen, verlangens.
Als we over God de Schepper spreken, dan denken we aan alles wat we om ons heen zien: God boven ons. We ervaren afstand.
Als we over God de Zoon spreken, dan denken we aan Jezus Christus, God met ons, Immanuel. Hij kwam in onze situatie, kwam in ons leven. Maar dat is nog niet het totale evangelie.
Maar de Heilige Geest opent ons hart. Het onveranderlijke hart van de mens wordt veranderd. Het hart dat zo koud is als een steen wordt een hart van vlees, krachtig kloppend van liefde tot God!
* De Heilige Geest is God. Niet een of andere vage kracht!
Dat lijkt misschien zo als de Heere Jezus een vergelijking maakt tussen de wind en de Heilige Geest. Je weet met de wind niet, waar hij vandaan komt, en waar hij heen gaat. Het is ook nooit helemaal te achterhalen hoe de Heilige Geest werkt. Hij stelt ons telkens voor verrassingen.
Maar de Heilige Geest werkt wel vanuit God. De Heilige Geest is God. Het valt dan ook op, dat er in de bijbel over de Heilige Geest als over een persoon gesproken wordt. We kunnen de Heilige Geest bedroeven. We kunnen hem zeer doen. We kunnen de Heilige Geest zelfs bedriegen.
* We hebben het werk van de Heilige Geest in ons heel hard nodig.
Twee gedachten klinken in psalm 139. Allereerst dat God ons helemaal kent. Hij doorgrondt en kent ons. Alle aspecten van ons leven zijn Hem bekend. Alle activiteiten die we ondernemen. Hij kent zelfs ons binnenste. Dat is een vertroostende gedachte. Het is zelfs zo, dat als we gaan bidden, de Heere God alles al weet wat we in ons gebed willen uitspreken.
Maar als David dat op zich laat inwerken, beseft hij ook dat de Heere God ook de andere kant van zijn leven kent. Hij kan op een schadelijke weg terecht komen, een weg, die afwijkt van de weg, die Jezus Christus gegaan is, en die Hij voor ons open legt!
David heeft het er zelfs even over, dat hij bij momenten wel even zou willen wegvluchten! Dat lukt niet! “Waar kan ik uw Geest ontgaan, waar uw aangezicht ontvluchten”.
Je kunt inderdaad van God wegvluchten. Dat je er niets aan vindt. Dat de woorden van de kerk langs je heen omgaan, je vervelen, benauwen, ergeren, je niets zeggen. Een schadelijke weg!
*Totdat de Heilige Geest de woorden van het evangelie in het hart brengt.
Ineens worden dingen duidelijk. Ze werden ons eerder wel gezegd, maar we hoorden niet, begrepen ze niet. Ze gingen langs ons heen. Maar ineens raken ze ons. Een bepaalde vermaning, die altijd langs je heen ging. Of een belofte, die ons eerst niets zei, maar ineens aanspreekt. De Heilige Geest fluistert ze als een zoet, onuitsprekelijk geheim van vertroosting en vrede in je oor.
De Heilige Geest geeft liefde. Mensen die van God niets moesten hebben, gaan van Hem houden. Worden enthousiast voor Hem. Willen Hem geen verdriet doen. En: mensen gaan werkelijk van anderen houden. Egoisten, die altijd alleen maar aan zichzelf dachten, gaan de ander zien.
De Geest maakt zelfs woning in me! Het is niet langer een theater waarin ik een rol speel en mijzelf niet ben. Maar een tempel waarin God huist. ”Weet Gij niet, dat Gij Gods tempel zijt en dat de Geest van God in u woont”? 1 Korinthe 3:16. Zo worden we geleid op de eeuwige weg!
Kortom: Door de Heilige Geest vindt de aansluiting plaats bij de Vader en de Zoon.
*De Heilige Geest is niet gelijk te stellen met elk enthousiasme. Niet elk enthousiasme, ook niet binnen de kerk is van de Heilige Geest. Ook niet alle bijzondere dingen. Die dingen gebeuren wel, maar bij hoge uitzondering. Veel vaker werkt de Heilige Geest in heel gewone dingen.
En die bijzondere dingen hebben ook iets tweeslachtigs. Ze kunnen ook uit een andere bron komen.
* De vraag is: Hoe ijken we of iets van de Heilige Geest is? Dat is wel nodig. De catechismus zegt “De Heilige Geest is ook mij gegeven”.
Maar hoe houdt ik het nu uit elkaar? Wat ik voel, en het gevoel wat de Heilige Geest mij geeft?
Wat ik denk, en wat de Heilige Geest mij laat denken? Wat is ervaar, en wat de Heilige Geest mij laat ervaren? Er zijn twee antwoorden op te geven.
Allereerst: De Here God komt in mijn leven centraal te staan. Zie Galaten 4:6. “God heeft de Geest zijns Zoons uitgezonden in onze harten, die roept: “Abba, Vader”. Door de Heilige Geest komen we bij God uit! Niet bij mensen.
En: Jezus Christus komt centraal komt te staan. Zijn persoon en werk. Dat heeft de Here Jezus zelf gezegd. ”Hij zal het uit het mijne nemen en het u verkondigen”. Joh.16: 14.
De Geest laat me delen in de weldaden van Christus. Apart is dat.
We worden betrokken bij wat de Here Jezus ooit gedaan heeft. Bij de betekenis van het kruis! Bij woorden als verzoening en vergeving. Bij de betekenis van Pasen. Nij het leven, dat sterker is dan de dood! Zijn overwinning voor ons op de boze machten.
Als de Heilige Geest Zijn werk gaat doen, dan betrekt hij ons bij Jezus geschiedenis. Dan horen we de Here Jezus ons direct aanspreken. Want Hij overbrugt ook de tijd. We horen Jezus tegen ons zeggen: “volg mij”. En ik ga Hem volgen in leven en in sterven.
* En we horen de Here Jezus in gesprek met ons, als hij ons wijst op onze zonden. Aan dat gesprek kunnen we ons niet onttrekken. We horen Hem tot ons spreken, als Hij zijn trouw aan ons toont. Over vergeving spreekt. We horen Hem zeggen: Ik ben de opstanding en het leven, wie in mij gelooft zal leven al ware hij ook gestorven.
* Wat doen zulke woorden? Ze troosten ons! Verlatingsangst is misschien wel de diepste angst die we hebben. Maar de Heilige Geest laat ons de Here Jezus Christus horen die zegt: “vreest niet. Ik ben met u, alle dagen, tot aan de voleinding der wereld”.. Hij blijft eeuwig bij me. De Heilige Geest laat ons niet los. Ook als mensen het leven moeten verlaten, gaat Hij mee!
* Het gaat er de Heilige Geest om, dat de Vader en de Zoon helemaal tot hun recht komen.
Als de Heilige Geest mensen inspireert, dan gaan ze het niet over de Heilige Geest hebben. Dan gaan ze het over de Schepper hebben. En over de Here Jezus Christus! De Heilige Geest is bescheiden. Hij spreekt niet over zichzelf.
* Hoe kan dat, met zoveel zekerheid?
Dat klonk sterk door in Galaten 4. Paulus schreef: “Nu, omdat u kinderen bent, heeft God de Geest van Zijn Zoon uitgezonden in uw harten, Die roept: Abba, Vader”. De gemeente aan wie Paulus schrijft is een jonge gemeente. In de catechismus klinkt die zekere toon ook. “De Geest is ook mij gegeven”. Die zekerheid in zekere zin ook te verklaren is uit de omstandigheden in die tijd. Men ontdekte, dat men ondanks die krachtige tegenwind geloofde. Als een wonder van God! Men besefte: dat is niet iets van mijzelf.
Vandaag de dag weer dezelfde ervaring gaan opdoen. Er groeit een overtuiging tegen de verdrukking in. Dat heb ik niet van mezelf. Dat doet God. Door zijn Heilige Geest!”.
* Er zijn mensen die de zin “Hij is ook mij gegeven” zonder enige moeite onderschrijven. Toch zou ik aan hen voorzichtig willen vragen om je eens aan een onderzoek te onderwerpen. Is mijn leven een leesbare brief van Christus, ook als er soms inktvlekken te bespeuren zijn en hier en daar een woord slecht leesbaar is.
* Voor anderen blijft die zekerheid het een hele worsteling. “Ik ben van mezelf niet zeker”. Maar is de Heilige Geest al niet in je bezig? Door je naar de Kerk te brengen? Dat je blij bent met de verkondiging van de naam van de Here Jezus Christus? Dat je inderdaad de Heere God aanroept als Vader? Dat je er zo graag bij Hem wil horen? Als je echt twijfelt? Leg het maar aan God voor in je gebed. Er is een belofte, die altijd in vervulling zal gaan en dat is deze. “Wie de Here God om de Heilige Geest bidt, zal die ontvangen. Hij is Vader!